Жұмбақтар | Жеміс-жидек, көкөніс, егін

Ұстарамен алынбас,
Ұйысып тұрған қалың шаш.

Қар астында қыстағаны,
Жасыл бөрік тыстағаны.

Жасынан тәрбиелеп бала бақтым,
Өсіріп ол баланы жұртқа жақтым.
Күніне екі-үш рет көрмей тұрсам,
Болмайды бұл дүниеде менің нақтым.

Алтын аяқты,
Алтын десем - азығы жоқ,
Ол жоқ болса - алуы жоқ.
Дүние толған адамның
Баршасы да теп-тегіс,
Біріне бірі қарауы жоқ.

Мысық мұртты,
Өрмек басты.

Ұзын мұртты сарылар,
Қойнында наны бар.

Екі жағы бүртік,
Ортасы сызық.

Аласа ғана бойы бар,
Қойнына тыққан наны бар.

Өзі қызық,
Бауырында бар
Жалғыз сызық,
Бұған жұрттың бәрі де ынтық.

Бек тұрған,
Белін буып,
Тек тұрған.

Желі басында бес бие,
Бесеуі де жас бие.
Құлындары құла ала,
Құлақтары сары ала.

Аласа терек,
Алпыс бұтақ,
Бұтақ сайын ұя,
Ұя сайын жұмыртқа.

Бір ағашта қырық бұтақ,
Қырық бұтақта қырық ұя,
Қырық ұяда қырық жұмыртқа,
Қырық жұмыртқада қырық балапан.

Бойы бір қарыс,
Сақалы екі қарыс.

Жерден шығар көгеріп,
Беліне қылыш байланып.

Қол басындай ағашта
Сансыз адам байлаулы,
Санасаң саны бар,
Аяғында жаны бар.

Мұнда тау,
Онда тау,
Ортасында көп шөп.

Сары қызым көгенде тұрып семірген

Көк лағым көгенде тұрып семірген.

Соғым үшін сайлап қойдым,
Бордақылап байлап қойдым.

Бір шар бар кіріп шығар есігі жоқ,
Су ішер, нан жемейді, тамағы тоқ.
Ішінде көп балапан етер мекен,
Ас қылып сойып жесең балдай екен.

Құдая, құдіретіңнің панасынан,
Таңым бар мен құдайдың бар күшіне,
Анасы туады екен баласынан.

Ұзын-ұзын әулие,
Онан да ұзын әулие.
Тораңғылдың түбінде,
Теңкиіп жатқан әулие.

Ояғы тау, бұяғы тау,
Ортасында бұжыр тау.

Алма дерсің, түсіне қарап,
Жүгері дерсің, ішіне қарап,
Татсаң тәтті, бал шәрбәтті.

Үлкендігі алмадай,
Сырты жанған қызыл от,
Ішін жарып қарасаң-
Майда , майда қызыл шоқ .

Өзі қызыл , өзі қызық ,
Ортасында бір сызық .

Шабдалы

Үлпершекке қан құйып ,
Үріп талға байладым.

Ирек-ирек әкесі бар,
Желбіреген шешесі бар,
Тәттібике деген қызы бар.

Бұты, бұты ұзын,
Бұтынан да қолы ұзын.

Қыста-мазар,
Жазда-базар.

Азар, азар кетті,
Әкесі мазар кетті,
Баласы базар кетті.

Аспай піскен,
Қайнамай түскен.

Отырған мекен етіп жапан дала,
Бір талай мақұлыққа болған ана.
Мезгілі жеткен шақта жүкті болып,
Алты айда табады екен сансыз бала.

Түсі бар ақты, көкті, қызыл ала,
Пайдасы адамзатқа тиген жаңа.
Қойыпты ортасына қазық қағып,
Сүйкімді көреді екен бала-шаға.

Әрі қызыл, әрі тәтті,
Татқан жанды таңырқатты.

Гүлсіз миуа піседі,
Көп жесең тіл жарады.
Ай сияқты дөңгелек,
Бұны кім табады?

Сырты қызыл, іші ақ,
Ортасында бір таяқ.

Сары қапта бір қап ұн,
Ұн ішінде бір ұстұн.

Болат жапырақ шешесі бар,
Тәтті бике қызы бар,
Тастай қатты баласы бар.

Әңкүр-мәңкүр әкесі бар,
Жайлы шыбық шешесі бар.
Сұлу бикеш қызы бар,
Арамзада ұлы бар.

Жер астында темір қазық.

Жер астында қызыл қыз отыр.

Жер астында жез қазық,
Жеуге болар ас қазық.

Жаздай інге тығылып,
Жатқан қызыл түлкіні
Құйрығынан суырып,
Әкелді әжем бір күні.

Тоғыз қабат қызыл торқасында,
Өседі екен ақ сүйрік ішінде.

Аласа ғана бойы бар,
Тоғыз қабат тоны бар.

Қанттан ақ, бүйірі тоқ,
Жерден алар керегі көп.
Киетіні қызыл, жасыл көйлектер
Ол не екен; кәне, достар, ойлап көр?

Формы бар домалақ,
Көміп қойдым сығалап,
Жақсы болса тұрмысы,
Шығады екен қоғалап.
Бес ай тамам біткенде,
Қаптап алдым құмалақ.

Жұмбақтар: Жеміс-жидек, көкөніс, егін