Жұмбақтар | Қадыр Мырзалиев

Дос үйіне түстің бе? –
Түгел соның үстінде.

Алдында бір нәрсе әкеп берсе, тегі,
Оңын сол, солын оң ғып көрсетеді.

Апам үшін қам жеген,
Тозаң жұтып, шаң жеген
Жатыр үйде айдаһар,
Ондай мешкей қайда бар?

Құйрығы інге кірсе,
Беті өртенген.
Ішегіне ішегі тисе,
Қатер төнген.

Қайнаған шілдеңіз де оған суық,
Ыссыға төзбегенді тығам қуып.

Кереңқұлақ өсіп тұр үстелімде.

Көліксіз өмір сүрмейді,
Ғұмыры жаяу жүрмейді.

Жылға дер ем – ақпайды,
Жылан дер ем – шақпайды.

Ағаш арық, тұйық арық:
Жылқылар жүр жиі барып.

Жалпақ желке, сопақ бетті,
Орманымды отап кетті.

Екі езуі құлағына жетеді,
Тамақ жесе, ызың-ызың етеді.

Төбесінде өмір бақи төбелес,
Төзіміне оның ешкім тең емес.

Жеген асы шығады желкесінен.

Шам, плита жұмысын жасай қалды,
Ал оның есептен-ақ басы айналды.

Түгел айтсақ не барын:
Төрт құлақ пен бір қарын.

Сүңгіп жүр, жүзіп жүр:
Судан дәм сүзіп жүр.

Жоқ өзінде бас та,
Қас та,
Мойын да.
Ұзындығы жазулы тұр бойында.

Дүниеге тұмсықсыз-ақ келеді,
Дегенменен тұмсығынан өледі.

Жез қораның ішінде
Темір құлын кісінеп,
Қайта келіп ісіне,
Кіріседі кісі көп.

Әрі итерсең, аунайды,
Бері итерсең, аунайды.
Түрі-түсі түгелдей
Анасынан аумайды.

Мұрнын басса, жабыла сап,
Ернін басса, ашылады.
Ол жоқ жерде, бақыласақ,
Жеті аспабың шашылады.

Алпыс төрт тең бөлмеде
Отыз екі тұрғын бар:
Ақ, қара ғып бөлгенде,
Бірін-бірі қуғындар.
Ханы үшін де, жаны үшін
Бермейді ол намысын.

Қос аяқ жүрген қуып,
Жел мықтап үрген қуық.
Бірде жөн, бірде лағып,
Қашады зыр-зыр қағып.

Жазда жатса тыныстап,
Дейді қыста: «Жұмыс тап!»
Тауға шықсаң, жетектеп,
Қашады алып етекке.

Қалдырмай емге етін,
Қақтаған күн бетін.
Астында төмпештің,
Атқарар міндетін.

Аузы оймақтай,
Ерні етектей.

Төңірегі тең көрініп,
Теген жатыр төңкеріліп.
Жас та сыйған, кәрі сыйған,
Астына оның бәрі сыйған.

Қанатсыз құс маңып барады,
Көзінен жас тамып барады.

Бояуларым қашып кетті,
Көк қағазды басып кетті.
Қатарларын тізіп алды,
Арттарынан ізі қалды.

Көл бетінде керуен жол.

Ақ моншақтар сабалар,
Қалмайды олар жанды аяп.
Жатып-жатып жоғалар,
Ешкім жинап алмай-ақ.

Шешесі – су да,
Әкесі – суық.
Көктемде өлер,
Күз күні туып.

Тіріде, басы аманда
Асылып тұрар әманда,
Аяғы жерге тимейді,
Аязсыз күнді сүймейді.

Көк аспанды байытқан
Қара бұлтқа тәп-тәуір
Пайда болып ғайыптан,
Ғайып болды от-тамыр.

Ертеңгілік үлкен,
Кешкілік үлкен,
Талма түсте кішкентай.

Ызақор бұғып жатыр,
Сақалын тығып жатыр.

Күннен көзін алмайды,
Мойны бірақ талмайды.

Кіргенде ініне сыңар-ды,
Ұрпағын ертіп ол шығарды.

Іші жұмсақ, сырты қатты,
Еті қызыл, сүті тәтті.
Соғым үшін сайлап қойдым.
Бордақылап байлап қойдым.

Аласа талда
Алуан алма,
Ал қызыл болмай,
Аузыңа салма.

Тышқаннан басқа батпаған,
Бір шланга, төрт баған.

Құрық та салдырмай бұлқынар
Матрос жейдем жылқылар.

Жел-боранда жел болып ескен,
Шекесіне сексеуіл өскен.

Мың найзалы жалғыз батыр
Жауларына алғызбай тұр.

Жұмбақтар: Қадыр Мырзалиев