Жұмбақтар | Қатынас, жүріс-тұрыс

Ұзын терек,
Саясы жоқ.

Ұзын-ұзын ұз келер,
Ұзын бойлы қыз келер.

Ұзын-ұзын, ұзын жіп,
Ұшы қайдан табылар?

Жусаннан аласа, таудан биік.

Адамзаттың баласы,
Менсіз кәсіп қылмас та,
Басымды мен көтерсем,
Аспан көкке жетермін.

Бір қырман ұп-ұзын қып қойдым шауып,
Помощқа елдің көбін қойдым жауып,
Аспанда бұрқырады,топан ұшты,
Алмады жалғыз дәнді адам тауып.

Бір жолда екеуі жарысады,
Бір-бірінен оза алмай алысады.

Бір заттың салмағы ауыр сансыз тонна,
Ұстаған емес оны ешкім қолға.
Пайдасы барлық заттан артығырақ,
Сәнменен кере тартып жатар жолда.

Бір нәрсе өзі жансыз ырғытылып,
Өзінің аяғы жоқ бір мақұлық.
Жаз болса көк шалапты сапырады,
Шөмішін бір шығарып, бір батырып.

Тап-тап,тап басқа,
Табаны жалпақ көк қасқа,
Үйірге салсаң кісінемес,
Шөптің басын тістемес.

Адам істеп шығарған бір жануар,
Құрғақ жерде жаны жоқ,суда болар,
Жаз болса күні-түні су ішінде,
Бұл не еткен жануар табыңыздар.

Белдіксіз, дөңгелексіз күймелі арба,
Қозғасам бара берген жардан жарға.

Шапсаң жаңқасы жоқ,
Жүрсең ізі жоқ,
Кессең қаны жоқ.

Сойсаң қаны жоқ,
Жеуге еті жоқ.

Екі басты белі бар, омыртқа жоқ,
Сүбелік бүйрегі бар, қабыртқа жоқ.
Жүргенде құс табаны жерге тимес,
Бақай, тірсек, толарсақ, тобық та жоқ.

Бар екен екі басты бір мақұлық,
Жүреді аяғы жоқ ырғатылып.
Жаз болса сары қымыз сапырулы,
Қасығын бір шығарып,бір батырып.

Тоғайда туып, суда өмір сүреді.

Тап-тап, табаны ақ,
Табаны жалпақ қоян ақ.
Басып кетсе ізі жоқ,
Бауыздаса қаны жоқ.

Тарыға торғай қонса сақпан біледі,
Түлкіні түнде жорытқан қақпан біледі.
Бір жұмбақ мен айтайын сіз тыңдаңыз,
Ат құсап шалқасынан жатқан біледі.

Үсті тақтай, асты тақтай,
Балалары ойнайды,
Барып тоқтамай қоймайды.

Ербегей де сербегей,
Иесіз үйге кірмегей,
Атсыз сірә жүрмегей.

Басы жоқ төрт аяқты жансыз бір зат,
Құлағы жоқ, көзі жоқ бейне ол ат.
Жүк артсаң белі тағы майыспайды,
Құйрық-жалсыз ол неткен меңіреу зат?

Қырда ағаш,
Ойда ат.

Қадамы жоқ ізінің, аяғының,
Созса ұшы жетпейді таяғының.
Екі қолын айуанға артып алып,
Әніне салады екен баяғының.

Тарақ сияқты ергенек,
Ай сияқты дөңгелек.

Төрт бала бірін-бірі қуалады.

Елде артын барлайды,
Жүгірсе артын жарлайды,
Ми айналып қалмайды.

Болғанда екеу аға, төртеу ала,
Жиырма сегіз екен тапқан бала.
Өзімен ол көп жүкті көшіреді,
Қандайлық мықты болған жүзі қара.

Екі таяқ көтердім,
Ортасынан итердім.

Бір жұмбағым бар, асты қар,
Қадамы жоқ, ізі бар,
Мойнында жібі бар.

Табаны жалпақ боз жорға,
Тайпалсын десең, сал жолға.

Тайпаңдайды бүгіліп құла жорға,
Маңызданып аяғын басар зорға.
Неше күн дамыл алмай жүрсе-дағы,
Иіліп жерден шөпті жемес сонда.

Жол үстінде пөстек,
Оны таппаған естек.

Жол үстінде төсек,
Оны таба алмаған есек.

Жалғаған ел ортасын,
Жатыр тосып арқасын.

Үш көзді батыр
Жолды аңдып жатыр.

Аспанда жүзеді, қанатын қақпайды
жерде де жүреді, бауырлап жатпайды

Бір-біріне қарай үйлер тіркесіп,
Қара тұлпар жүр әрі-бері көшіп.

Сымға асылып, Жүр асығып.
Дыз-дыз етіп жүрегі, Сымнан ұстап жүреді.
Өзіне адам мінеді, Ол не,ал кім біледі?

Аспанда жүзеді,
қанатын қақпайды.
жерде де жүреді,
бауырлап жатпайды.

Үш көзді батыр
Жолды аңдып жатыр.

Сөйлеуді ол білмейді,
Бірақ: «Тоқта!» «Жүр!» – дейді.

Табанында жолы бар,
Төбесінде қолы бар.

Дыз-дыз етіп жүрегі,
Сымнан ұстап жүреді.
Өзіне адам мінеді,
Ол не, ал, кім біледі?

Бір-бірімен қорап-үйлер тіркесіп,
Қос сүрлеумен әрі-бері жүр көшіп.

Үш көзді батыр
Жолды аңдып жатыр.

Бір қырман ұп-ұзын қып қойдым шауып, Помощқа елдің көбін қойдым жауып, Аспанда бұрқырады,топан ұшты, Алмады жалғыз дәнді адам тауып.

Бір жолда екеуі жарысады, Бір-бірінен оза алмай алысады.

Бір заттың салмағы ауыр сансыз тонна, Ұстаған емес оны ешкім қолға. Пайдасы барлық заттан артығырақ, Сәнменен кере тартып жатар жолда.

Бір нәрсе өзі жансыз ырғытылып, Өзінің аяғы жоқ бір мақұлық. Жаз болса көк шалапты сапырады, Шөмішін бір шығарып, бір батырып.

Жұмбақтар: Қатынас, жүріс-тұрыс