індеттану - аурулар - індетті - қатысу - аптада - баллмен - жұқпалы
|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ |
|СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ |
|3-деңгейлі СМЖ құжаты |ОӘК | |
| | | |
| | |ПОӘК |
| | |042-18-23.1.48 / 01-2013 |
|ПОӘК | | |
|«Індеттану және індетті |№__ басылым | |
|аурулар» пәнінің студенттерге|"____" | |
|арналған жұмыс бағдарламасы |_______20___ | |
«Індеттану және індетті аурулар»
пәнінің
5В120100 -«Ветеринариялық медицина» мамандығына арналған
ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
ПӘННІҢ СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН
ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2013
Алғы сөз
1 ӘЗІРЛЕГЕН
Құрастырушы ____________ Байғазанов А.Н., ветеринария ғылымдарының
кандидаты, профессор м.а.
«___» __________ 2013 жыл.
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 «Ветеринариялық санитария» кафедрасының мәжілісінде
№____хаттама «_____» __________2013 жыл
Кафедра меңгерушісі ____________E.Омарбеков
2.2 Аграрлық факультеттің оқу-әдістемелік кеңесінің мәжілісінде
№____хаттама «_____» __________2013 жыл
Төрайымы ___________________ А. Тлеубаева
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің мәжілісінде мақұлданды және
баспаға ұсынылды
№____хаттама «_____» __________2013 жыл
ОӘК төрағасы, оқу ісі жөніндегі проректор __________ Г. Искакова
4 АЛҒАШ РЕТ ЕНГІЗІЛДІ.
Мазмұны
1. Жалпы жағдайлар
2. Сабақ түріне байланысты сағаттарды бөлу және пәннің мазмұны
3. Пәнді оқу жөнінде әдістемелік нұсқаулар
4. Курстың саясаты
5. Курстың форматы
6. Білімді бағалау саясаты
7. Әдебиеттер
1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1.1 Оқытушы және пән туралы мәліметтер
Байғазанов Абдрахман Нурмухамбетұлы, ветеринария ғылымдарының кандидаты,
доцент.
« Ветеринариялық санитария »кафедрасы
Ақпарттық байланыс – т.53- 19 -70, № 5 оқу ғимараты
Сабақ өткізу орны - №305 аудитория
Пәннің аты « Індеттану және індетті аурулар»
Кредит саны – 4
«Індеттану және індетті аурулар» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешен 051201
- «Ветеринариялық медицина» мамандығының студенттеріне арналған. Ол
студенттерді курстың мазмұнымен, қажеттілігімен, актуальдығымен, саясатымен
таныстырып, қажетті біліммен қамтамасыз етеді. Оқу-әдістемелік кешен
пәнді оқудағы басшылыққа алатын негізгі құжат болып саналады.
«Індеттану және індетті аурулар» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешен осы пән
бойынша оқу үрдісін ұйымдастырудағы негіз болып саналады және ол мына
құжаттардың талабына сай құрастырылған.
1.2 Пән мазмұнына қысқаша сипаттама
Ветеринариялық медицина мамандығының студенттеріне арналған «Індеттану
және індетті аурулар» пәні ветеринариялық
микробиология,вирусология,зоогигиена мәліметтерін ескере отырып, зерттеулер
жүргізеді. Жануарлар патологиясында бактериялық және вирустық аурулардың
үлес салмағы жыл сайын өсіп келеді. Инфекциялық аурулар мал шаруашылығына
жануарлардың өлімімен, төлді толық алмаумен, мал өнімдерінің төмендеуімен,
ауруға диагноз қоюға, емдеуге, аурудың алдын алуға кететін шығындармен
байқалатын біраз экономикалық зиян келтіреді.. Ветеринариялық медицина
мамандығының студенттеріне арналған бұл пәнде студенттер жалпы
эпизоотологияны: инфекциялық процесті, иммунитетті эпизоотологиялық
тұрғыдан қарастыруды, эпизоотия және оның қозғаушы күштерін, жұқпалы
ауруларды балау және дауалау әдістерін, ветеринариялық-санитариялық
шараларды іске асыру қағидаларын (мал шаруашылық объектілеріндегі
санитариялық реттілік, мал шаруашылық қалдықтарын залалсыздандыру,
дезинфекция, дезинсекция, дератизация) заманымыздың талабына сай әртүрлі
мәселелерді, әдістемелік мақсаттарды қарастырады.
1.3 Пәнді оқытудың мақсаты
Студенттерге індет процессімен , жұқпалы аурулардың пайда болу және
таралу заңдылықтарымен олармен күресу әдістерін үйрету, жалпы биологиялық
мақсаттарды шешудегі, ауыл шаруашылығы мен өндіріс саласындағы және сыртқы
ортаны қорғаудағы ролін жете түсіндіру.
1.4 Пәнді оқытудың міндеттері
Студенттерді микробиологиялық және вирусологиялық, эпизоотологиялық
мониторингтік зерттеу әдістеріне үйрету; алынған нәтижелерді
ветеринариялық-санитариялық бағалауға бейімдеу;жануарлар өнімдері
микрофлорасын, олардың зардапты микробтармен және вирустармен зақымдануын
анықтауға және сонымен қатар жануарлар өнімдерін консервілеу және бағалау
әдістеріне, залалсыздандыруға ( стерилизация) және дезинфекциялауға көп
көңіл бөлу;зертханалық сабақтарда зардапты микробтар мен вирустардың және
санитарлық көрсеткіш микробтар морфологиясы мен биологиясына, оларды
анықтау әдістеріне көңіл бөлу. Студенттерді инфекциялық ауруларды балау
қызметтеріне дайындау.Студенттерді жануарлардан жаппай қан алу, малды
аллергиялық зерттеу, иммундеу әдістеріне, ал ет-сүт комбинаттарында,
қасапхана, ветклиника, оқшауқана жағдайларында клиникалық, патанатомиялық
зерттеулер, лабораториялық тексерулерге тірі малдан сынымалар, өлекседен
патологиялық материал алу тәсілдерін үйрету.Сонымен бірге түрлі
ветеринариялық-санитариялық объектілерде дезинфекция, дератизация,
дезинсекция әдістерін меңгеру
1.5 «Індеттану және індетті аурулар» пәнін оқыған студент мына
талаптарға сай болуы керек:
- Инфекциялық аурулармен күресу үшін студент жалпы микробиология
және вирусология, инфекция, иммунитет,микробтар мен вирустардың
генетикасы мен селекциясын білу керек;
- Сонымен қатар тері-ішек шикізаттарының, жүннің, азықтың (шөп, сүрлем,
сенаж) микробиологиясын, сыртқы ортадағы зардапты микробтарды
анықтауды және дезинфекцияның тиімділігін анықтау жолын игеру керек;
- тері-ішек шикізаттарының, жүннің, азықтың (шөп, сүрлем, сенаж)
микробиологиясын, сыртқы ортадағы зардапты микробтарды анықтауды және
дезинфекцияның вирустар- таныстырып тиімділігін анықтау жолдарын
істеу білу;
- Инфекциялық ауруларды балау әдістері, микробиологиялық және
вирусологиялық зерттеулер жүргізу үшін, патологиялық материалды алу,
консервілеу, тасымалдау, жұмыстарын; вакциналарды, қан сарысуларын,
диагностикумдарды, микробтар түзетін өнімдерді дұрыс пайдалану ісін;
инфекциялық аурулардың балауын, емін, алдын алуын дұрыс меңгеру керек;
- Эпизоотологиялық үрдістердің балаудың кешенді әдістерін түсіну керек;
- Әртүрлі объектілерді залалсыздандырудың әдістеріннен мағұлматты болу
және тамақ өндірісінде істейтін жұмыскерлердің жеке бас гигиенасы
бақылауды білу керек істей алу керек;
- Заманауи құрылғылармен, приборлармен жұмыс істей алу, дауалау
шараларын ұйымдастыра алуға, қойылған жоспардарды індетті ауруларды
дауалау және нақты емдеуді ұйымдастыра және жүргізуге ие болу;
-
1.6 Пәннің пререквизиттері:
1.6.1 микробиология және вирусология І,ІІ,
1.6.2 жануарлардың физиологиясы және биохимиясы,
1.6.3 молекулярлық биология
1.7 Пәннің постреквизиттері:
1.7.1 патологиялық анатомия ІІ,ІІІ,
1.7.2 ветеринариялық – санитариялық сараптау
2. Сабақ түріне байланысты сағаттарды бөлу және пәннің мазмұны
(7-ші семестр)
Кесте 1
|№ |Дәріс тақырыптары |Сағат саны |
| | |Дәріс |СТС |Лаб |СОӨЖ |СӨЖ |
|1 |2 |3 |4 |5 |6 |7 |
|1 |Індеттану ғылымы туралы |1 | |1 |2 |2 |
| |түсінік.Індеттанудың мазмұны | | | | | |
| |мен міндеттері | | | | | |
|2 |Инфекция мен иммунитет туралы|1 | |1 |2 |2 |
| |ілімді індеттану тұрғысынан | | | | | |
| |қарастыру | | | | | |
|3 |Індет процесі (індеттену) |1 | |1 |2 |2 |
|4 |Індет ошағы және жұқпалы |1 | |1 |2 |2 |
| |аурулардың табиғи ошақтануы | | | | | |
|5 |Індеттанулық талдау |1 | |1 |2 |2 |
| |негіздері.Жануарлардың | | | | | |
| |жұқпалы ауруларының | | | | | |
| |эволюциясы және жүйеленуі | | | | | |
|6 |Жұқпалы ауруларды дауалау |1 | |1 |2 |2 |
|7 |Сауықтыру шаралары және індет|1 | |1 |2 |2 |
| |ошағын жою | | | | | |
|8 |Жұқпалы ауруларға қарсы |1 | |1 |2 |2 |
| |емдік-дауалық шаралар | | | | | |
|9 |Жұқпалы ауруларға қарсы |1 | |1 |2 |2 |
| |ветеринариялық-санитариялық | | | | | |
| |шаралар | | | | | |
|10 |Топалаң |1 | |1 |2 |2 |
|11 | Аусыл |1 | |1 |2 |2 |
|12 |Туберкулез |1 | |1 |2 |2 |
|13 |Бруцеллез |1 | |1 |2 |2 |
|14 |Лептоспироз |1 | |1 |2 |2 |
|15 |Құтырық |1 | |1 |2 |2 |
| | Барлығы |15 | |15 |30 |30 |
1. Сабақ түріне байланысты сағаттарды бөлу және пәннің мазмұны (8-ші
семестр)
|№ |Дәріс тақырыптары |Сағат саны |
| | |Дәріс |СТС |Лаб |СОӨЖ |СӨЖ |
|1 |2 |3 |4 |5 |6 |7 |
|1 |Шошқаның обасы. |1 | |1 |2 |2 |
|2 |Шошқаның тілмесі |1 | |1 |2 |2 |
|3 |Вирустық трансмиссивті |1 | |1 |2 |2 |
| |гастроэнтерит | | | | | |
|4 |Ірі қараның вирустық |1 | |1 |2 |2 |
| |респираторлық аурулары | | | | | |
|5 |Қарасан |1 | |1 |2 |2 |
|6 |Ірі қараның лейкозы |1 | |1 |2 |2 |
|7 | Кампилобактериоз |1 | |1 |2 |2 |
|8 |Жылқының сақауы |1 | |1 |2 |2 |
|9 | Қойдың жұқпалы эктимасы |1 | |1 |2 |2 |
|10 | Қойдың брадзоты-(секіртпесі)|1 | |1 |2 |2 |
|11 |Құстардың Ньюкасл ауруы |1 | |1 |2 |2 |
|12 |Құс тұмауы |1 | |1 |2 |2 |
|13 |Жануарлар тұмауы |1 | |1 |2 |2 |
|14 |Құстардың Марек ауруы |1 | |1 |2 |2 |
|15 |Қортынды дәріс |1 | |1 |2 |2 |
| |Барлығы |15 | |15 |30 |30 |
2 ПӘНДІ ОҚУ ЖӨНІНДЕ ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
Зертханалық сабаққа дайындалуда алдын ала ұсынылған әдебиеттермен,
әдістемелік нұсқаулармен таныс болу керек. Сабақтың мазмұнына, мақсатына,
негізгі сұрақтарына назар аударыңыз. «Індеттану және індетті аурулар»
бөлімін оқу кезінде барлық сұрақтар бойынша жұмыс дәптеріне конспект
жасалуы керек. «Дербес аурулар » бөлімін оқығанда берліген тапсырмалар
негізінде инфекциялық аурулардың қоздырғыштарының барлығына диагностикалық
сызба жасалады. Сызбалар альбом беттеріне түсіріледі.Зертханалық
сабақтарда берілген тапсырманы талдау диалог түрінде өтеді. Зертханалық
сабақ екі критерий бойынша бағаланады: сабаққа қатысу және микроскопен
жұмыс істеп алынған нәтижені талдауға қатысу. Сабаққа қатысу әр сабақ үшін
1 балл, талдауға қатысу 3 балл болып есептеледі (1балл-қанағаттанарлық, 2
балл-жақсы, 3 балл- өте жақсы). Аудиториялық СОӨЖ 4- кестеде берілген. АБЖ
тапсырмалары зертханалық сабақтарды орындау жөніндегі әдістемеде берілген.
АБЖ бойынша жасалған жұмысқа байланысты жұмыс дәптерінде жазылады. АБЖ
барлығы – 30. Әрбір АБЖ үшбалдық жүйе бойынша есептеледі (1балл-
қанағаттанарлық, 2 балл-жақсы, 3 балл- өте жақсы).Күнделікті үйге берілген
тапсырманы тиянақты орындау, сабақ кезінде тақырыпты талдауға белсене
араласу - сіздің емтиханды жақсы тапсыруыңыздың кепілі екендігін
ұмытпаңыз!
3. КУРСТЫҢ САЯСАТЫ
Курстың саясаты – бұл оқытушының курсты оқыту барысында студентке
қоятын талаптар жүйесі. Төменде ұсынылатын талаптар тізімі көрсетілген:
✓ сабақтан кешігуге оны жіберуге болмайды;
✓ сабақ үстінде ұялы телефондарды өшіру;
✓ барлық тапсырмаларды өз уақытында орындау;
✓ оқытушы ұсынған сабақ жоспарын мұқият тыңдап, оған белсенді
түрде қатысу;
✓ себепті жағдаймен қатыспаған сабағын ( деканаттың рұқсатымен)
қайта тапсыру;
✓ өз бетінше кітапханада және үйде дайындық жасау;
✓ Академиялық этика ережесі:
✓ тәртіп сақтау;
✓ тәрбиелік;
✓ адамшергілік;
✓ шыншылдық;
✓ жауапкершілігінің бар болуы;
4 КУРСТЫҢ ФОРМАТЫ
Қатысуы: дәрістерге, практикалық сабақтарға қатысу – міндетті.
Сабаққа қатыспаған студент түсінбеген материал үшін өзі жауап береді.
Тәртібі: сабаққа бөгет жасаған студент аудиториядан шығарылып
жіберіледі немесе оған «қанағаттанарлықсыз» деген баға қойылады.
Өздік жұмыс (СӨЖ) міндетті түрде орындалуы керек, кешіктіріліп
орындалған жұмысқа төмен балл қойылады.
Аралық аттестация - студенттің дәрістерге, зертханалық сабақтарға
қатысуына, дайындалуына, аудиториялық бақылау жұмысын ( АБЖ) орындауына,
СӨЖ-ы орындауына байланысты қойылады.
5 БАҒАЛАУ САЯСАТЫ
Студент рейтингін санау
Бағдарламаны оқу барысында студент 600 балл ала алады, оның ішінде:
270 балл – сегізінші аптаны қосқанда және 270 балл – 15-ші аптаны қосқанда,
60 балды компьтер сабаққа қатысқаны үшін автоматты түрде қояды. Осылай
оқытушы 540 балл қоя алады. Апта сайын студент лаборатроиялық сабаққа
дайындалғаны үшін – 20 балл алады. Студенттің өздік жұмысы 4-ші аптада – 20
баллмен (2 жұмыс), 8-ші аптада – 20 баллмен (2 жұмыс), 12-ші аптада – 20
баллмен (2 жұмыс), 15-ші аптада – 40 баллмен (1 жұмыс) есептеледі. 15-ші
аптада СӨЖ ең жоғары балл қойылады (презентация). Студент 15 СӨЖ
тақырыптарының ішінен 1 жұмысты таңдап, презентация жасайды, басқаларынан
дәптеріне конспект жазады. Презентацияны таңдап алынған тақырыбы бойынша
Power point бағдарламасымен жасап, белгіленген уақытта қорғайды.СӨЖ
тақырыптарымен оларға берілген ұсыныстар оқу-әдістемелік материалда
келтірілген.
Аудиторлық СОӨЖ 7-ші аптада (20 балл) және 14-ші аптада (20 балл)
бағаланады.
Қорытынды бағалау 1 (ҚБ 1) 70 баллмен бағаланады, 2 қорытынды бағалау
(ҚБ 2) 70 баллмен бағаланады. Қорытынды бағалау өткен тақырыптардан
коллоквиум алу түрінде бағаланады.
«Эпизоотология ветеринариялық санитариямен» пәнінен баллдардың бөлінуі
Кесте 2
|Апта |Бақылау түрі |Балл жиыны |Қосымша |
|1 |2 |3 |4 |
| |1-ші аптадан 7-ші апта |30 | |
| |аралығында барлық діріс | | |
| |сағаттарына қатысу | | |
|1 |Дәріс | | |
| |Зертханалық сабақ |15 | |
| |ОСӨЖ | | |
| |СӨЖ | | |
|2 |Дәріс | | |
| |Зертханалық сабақ |15 | |
| |ОСӨЖ | | |
| |СӨЖ | | |
|3 |Дәріс | | |
| |Зертханалық сабақ |15 | |
| |ОСӨЖ | | |
| |СӨЖ | | |
|4 |Дәріс | | |
| |Зертханалық сабақ |15 | |
| |ОСӨЖ |15 | |
| |СӨЖ |35 | |
|5 |Дәріс | | |
| |Зертханалық сабақ |15 | |
| |ОСӨЖ | | |
| |СӨЖ | | |
|6 |Дәріс | | |
| |Зертханалық сабақ |15 | |
| |ОСӨЖ | | |
| |СӨЖ | | |
|7 |Дәріс | | |
| |Зертханалық сабақ | | |
| |ОСӨЖ |40 | |
| |СӨЖ |15 | |
| |ҚР1 |90 | |
|8-ші аптадан 15-ші апта аралығында |30 | |
|барлық аудиториялық сабақтар | | |
|сағаттарына қатысу | | |
|1-ші және 7-ші апта аралық жалпы |300 |Сонын ішінде ЗС-75|
|қорытынды | |б., СӨЖ-75 б., |
| | |ОСӨЖ-30 б., ҚР-1 |
| | |90б., Қатысуы – 30|
| | |б. |
|8 |Дәріс | | |
| |Зертханалық сабақ |10 | |
| |ОСӨЖ | | |
| |СӨЖ | | |
|9 |Дәріс | | |
| |Зертханалық сабақ |10 | |
| |ОСӨЖ | | |
| |СӨЖ | | |
|10 |Дәріс | | |
| |Зертханалық сабақ |10 | |
| |ОСӨЖ | | |
| |СӨЖ | | |
|11 |Дәріс | | |
| |Зертханалық сабақ |10 | |
| |ОСӨЖ |15 | |
| |СӨЖ |35 | |
|12 |Дәріс | | |
| |Зертханалық сабақ |10 | |
| |ОСӨЖ | | |
| |СӨЖ | | |
|13 |Дәріс | | |
| |Зертханалық сабақ |10 | |
| |ОСӨЖ | | |
| |СӨЖ | | |
|14 |Дәріс | | |
| |Зертханалық сабақ |15 | |
| |ОСӨЖ |150 | |
| |СӨЖ |40 | |
|15 |Дәріс | | |
| |ҚР2 |90 | |
| |ОСӨЖ | | |
| |СӨЖ | | |
|8-15 апта аралығындағы аудиториялық |30 |Сонын ішінде ЗС-75|
|сабақтар сағаттарына үшін | |б., СӨЖ-75 б., |
| | |ОСӨЖ-30 б., ҚР-2 |
| | |90б., Қатысуы – 30|
| | |б. |
|Емтиханның қорытынды баллы |400 | |
|Академиялық уақыт бойы баллдары |1000 | |
7. ӘДЕБИЕТТЕР
Негізгі:
1. Иванов Н.П. Диагностика инфекционных болезней животных.
Алматы,2009.-904 с.
2. Ветеринарное Законодательство.- Астана,2005.
Қосымша:
3. Сайдолдаұлы Т. Індеттану. Алматы, 1993, 156 б.
4. Сайдулдин Т. Ветеринариялық індеттану. 1-ші кітап. Алматы,
1999.,280 б.
5. Сайдулдин Т.С.,Ветеринариялық індеттану. 2-ші кітап. Алматы,
1999.,292 б
6. Сайдулдин Т.С.,Основы серологии. М., Алматы,1998,320с.
7. Қасымов Е.И. Індеттану. Алматы, 1992, 69 б.
8. Конопаткин А.А.Эпизоотология и инф.болезни
сельскохозяйственных животных.М.,Колос», 1984, 544 с.
9. Осидзе Д.Ф. Инфекционные болезни животных.Справочник
М., ВО "Агропромиздат", 1987, 288 с.
10. Урбан В.П. Практикум по эпизоотологии и инфекционным болезням с
ветсанитарией. Л.,Агропромиздат, 1987,272 с.
11. Эпизоотологический словарь – справочник /Сост.Д.И.Козлова.-
М.,1986. -189 с.
12. Поляков А.А. .Ветеринарная санитария. – М.,1979.
13. Поляков А.А.Руководство по ветеринарной санитарии.-М.,1986.
14. Поляков А.А. Ветеринарная дезинфекция. – М., 1975.
15. Ветеринарная микробиология и иммунология /Под ред.проф.
Н.А.Радчука.-М.,1991.-381с.
16. Сюрин В.Н. Ветеринарная вирусология.-М.,1991.-С.3-12
17. Емельяненко П.А. Ветеринарная микробиология. – М.,1982.- 304с.
18. Костенко Т.С., Скаршевская Е.И., Гительсон С.С. Практикум по
ветеринарной микробиологии и иммунологии. – М.,1989.- 272с
19. Троценко Н.И., Белоусова Р.В., Преображенская Э.А. Практикум по
ветеринарной вирусологии. – М., 1989. – 287с.
20. Ветеринарные препараты: Справочник/ Под.ред. А.Д.Третьякова. – М.
«Агропромиздат»,1988. – 319 с.
Арайлым