қозғалыс - заңдары - физикалық - қатты - заңы - анықтау - дененің
|ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ |
|СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ |
|3 деңгейлі СМЖ құжаты |ОӘК | |
| | |ОӘК 042-14-2-06.01.20.01/02-2012|
|Пәннің оқу-әдістемелік |№3 баспа 2012 ж. | |
|кешені | | |
|«Механика» | | |
5В060400- «Физика» мамандығы үшін
«Механика»
ПӘНІНІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ
ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
СЕМЕЙ 2013
Алғы сөз
1. ҚҰРАСТЫРЫЛДЫ
Құрастырушы ________ 2013 ж. КА.Қасымханова, «Физика» кафедрасының аға
оқытушысы
2. ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 «Физика» кафедрасының отырысында
№ 1 хаттама кыркүйек 2013 ж.
Кафедра меңгерушісі _______ С.С.Маусымбаев
МАҚҰЛДАНДЫ
3.1 Физика-метематика факультетінің оқу-әдістемелік бюросы отырысында
№ 1 хаттама қыркүйек 2013 ж.
ОӘБ төрайымы ________ Қ.А.Батырова
4 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында құпталып және баспаға
ұсынылды
№ 1 хаттама ________________ 2013 ж.
ОӘК төрағасы ________ Г.К.Искакова
№ 2 баспаның орнына енгізілген.
МАЗМҰНЫ
1. Қолданылу
аясы...................................................................
...................4
2. Номативтік
сілтемелер.............................................................
..............4
3. Жалпы
мағлұматтар............................................................
....................4
4. Оқытушыға арналған пәннің жұмыс оқу бағдарламасы....................7
5. Студенттердің өздік жұмысына арналған тақырыптар тізімі...........15
6. Пәннің оқу-әдістемелік
картасы..........................................................15
7. Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтылу
картасы..................................18
8.
Әдебиеттер..............................................................
...............................19
ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН ОӘК 042-14-2-06.01.20.01/01-2012
“Механика”
пәнінің оқу-әдістемелік кешені
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінде мақұлданған және жұмысқа
енгізілген “_________________” 2013 жыл
Енгізілген уақыты “____________” 2012 жыл
1 ҚОЛДАНЫЛУ АЯСЫ
“Механика” пәні бойынша оқу-әдістемелік кешен 5В060400 “Физика”
мамандығы студенттеріне арналған. Ол студенттерді курс мазмұнымен, оның
өзектілігімен және қажеттілігімен, курстың алдына қойған мақсатымен,оқу
барысында студенттердің алатын білімімен таныстырады. Оқу-әдістемелік
кешен пәнді оқытуда негізгі басшылыққа алынады.
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
Аталған “Механика” пәні бойынша оқу-әдістемелік кешені төмендегі
құжаттарға сәйкес жасалынып және осы пән бойынша оқу процессін
ұйымдастыруға қажетті ұсыныстарға сәйкестендірілген:
- ҚР Білім және ғылым министрлігінің 10.04. 2012 жылғы № 158
бұйрығына қосымша;
- СТУ 042-РГКП-СГУ-8-2007 Университет стандарты «Пәннің оқу-
әдістемелік кешенінің құрылымы мен мазмұны»;
- ДП 042-08.10.10.12-2007 Құжатталған процедура «Пәннің оқу-
әдістемелік кешенінің құрылымы мен мазмұны».
3. ЖАЛПЫ МАҒЛҰМАТТАР
3.1 Пәннің қысқаша мазмұны.
Кіріспе. Физика материяның қарапайым қозғалыстарын және осы
қозғалыстарға сәйкес табиғаттың жалпы заңдарын зерттейтін ғылым. Физикалық
зерттеулердің әдістері: тәжірибе, гипотеза, эксперимент, теория. Физиканың
дамуының басты кезеңдері – И.Ньютон механикасы. Жұмыс және энергия. Қатты
дене динамикасы. Үйкеліс күштері әсер ететін қозғалыстар. Инерциялы емес
жүйелер. Соқтығысулар. Тұтас орта механикасының элементтері. Сұйықтар мен
газдардың гидростатика заңдары. Тербелістер мен толқындар.
3.2 Курстың мақсаты студенттерді мыналармен таныстыру:
- студенттердің көзқарасын, қазіргі заман физикасының көмегімен әлем
бейнесінің сипатын көрсете білу қабілеттілігін және ғылыми көзқарасын
қалыптастыру;
- студенттерге физиканың іргелі заңдарын, классикалық теорияларын,
қазіргі заман физикасы туралы білімін және оларды іс жүзінде қолдануда
икемділіктерін қалыптастыру, сонымен қатар кәсіби мамандығының негізгі
жүйесі ретінде физикалық зерттеулердің әдістемелерін игеретін деңгейде
білім беру;
3.3 Пәнді оқытудың басты міндеті студенттердің алған теориялық
білімін практикалық физикалық және техникалық есептерді шығаруда қолдана
білуге үйрету. Студенттерге механиканың негізгі заңдары мен принциптерін
және олардың математикалық өрнегін беру;
студентті негізі физикалық құбылыстармен, оларды бақылау жєне зерттеу
әдістерімен, эксперимент нәтижелерін өңдеуде ЭЕМ-ді қолдану әдістерімен
таныстыру;
студентке физикалық модельдер мен гипотезалардың қолдану аясы жайлы
нақты ұғым беру;
студентті физикалық идеяларды дұрыс тұжырымдай білуге, құбылыстардың
моделін құра білуге, физикалық есептерді шеше білуге, физикалық шамалардың
дәрежесін бағалай білуге үйрету;
студентке физиканың механика білімінің дамуы мен оның философиялық және
метологиялық проблемалары жайлы ұғым беру.
3. 5 Пәнді оқу барысында студент
білуі қажет:
-негізгі құбылыстар жайлы білімді, олардың өту ерекшеліктерін,
негізгі ұғымдарды, физикалық шамаларды, олардың математикалық жазылуларын;
-өлшем бірліктерін; тәжірибелік әдістердің негіздерін және өлшеу
нәтижелерін өңдеуді;
игеруі қажет:
-негізгі құбылыстарды, олардың өту ерекшеліктерін, негізгі ұғымдарды,
шамаларды, олардың математикалық жазылуларын, өлшем бірліктерін;
-тәжірибелік әдістердің негіздерін және өлшеу нәтижелерін өңдеуді;
-физика заңдарын нақты физикалық есептерге қолдануды, құралдармен
жұмыс істеуді;
ұға білуі қажет:
-негізгі физикалық заңдылықтары, олардың табиғатта байқалуын және
техникада қолданылуын, олардың математикалық сипатталуын;
меңгеруі қажет:
- физикалық приборларлармен жұмыс істеуді;
- механика нақты есептерін шығаруды және оны физика заңдарымен байланыстыра
білуді;
“Механика” курсын оқығаннан соң студент мынаны нақты білуі қажет:
- механика заңдарын, оны физика есептерін шығаруда қолдануды.
Курсты оқығаннан соң студент мыныны істей білуі қажет:
-құбылыстың физикалық механизмін аша білуі, белгілі бір нақты
процестерде термодинамикалық параметрлердің өзгерісіне талдау жасай
білуі;
-құралдармен және жүйелердің негізгі параметрлерін өлшеу әдістерімен
жұмыс істей білуі;
-физикалық эксперименттердің техникасын меңгеруі, тұрақтыларды және
процесс сипаттамаларын өлшей білуі, өлшеу нәтижесін бағалай білуі;
-компьтерді қолдана білуі және өлшеу нәтижесінің статистикалық
өңдеуінің нәтижесін ала білуі;
3. 5 Курс пререквизиті (алдын ала оқытылатын пәндер):
математикалық анализ, дифференциалдық және интегралдық теңдеулер,
аналитикалық геометрия және жоғарғы математика, векторлы және тензорлық
анализ негіздері;
3.6 Курс постреквизиті (кейіннен оқылатын пәндер):
механика, электр және магнитизм, оптика, атомдық физика, ядролық физика,
кванттық механика, конденсацияланған күй физикасы;
Жұмыс оқу жоспарынан көшірме (1 кесте)
| |Семест|Кредит |
|Курс |р |саны |
|1 |2 |3 |
|Дәріс сабақтары |
|Дәріс Кіріспе. Физикалық зерттеу әдісінің |1 |[8.1.3] §1, бет. 9-11]|
|ерекшелігі. Физикалық құбылыс моделі. | |[8.1.1] бет. 11-15 |
|Гипотезалар мен физикалық теориялар. Физика – | |[8.1.3] §5, бет.21-25 |
|тәжірибелік және өлшемдік ғылым. Физикалық | |[8.1.1] Гл.1, §1, |
|ұғымдар, физикалық шамалар, олардың | |бет.16-22 |
|классификациялары мен өлшемдері. өлшем | | |
|бірліктер жүйесі. | | |
|Кеңістік – уақыт. Кеңістік, геометрия, | | |
|тәжірибе.Кеңістік уақыттың негізгі қасиеттері | | |
|(мөлшерлілік, қисықтық, біркелкілік, айналы | | |
|симметрия). Координаталар жүйесі (декарттық, | | |
|цилиндрлік, сфералық).Векторлық және | | |
|координаттық сипаттау әдістері. Координата | | |
|және векторлық құраушыларға жіктеу. | | |
|[1]§1, бет. 9-11 | | |
|Дәріс 2. Материалық нүктенің кинематикасы. |1 |[8.1.3] §8, бет.42-49|
|Материалық нүкте қозғалысын сипаттау | | |
|әдісітері. Орын ауыстыру,жылдамдық және | |[8.1.1] Тарау. 1. §§ |
|үдеудің векторлық және координаттық | |1-3., бет.16-33 |
|түрлері. Материалық нүктенің толық үдеуінің | |[8.1.3] §9, бет. |
|нормаль және тангенциал құраушылары. | |49-58 |
|Қатты дене кинематикасы. Қатты денелер | |[8.1.1] тарау. 1. §§ |
|еркіндік дәрежесі. Қатты дененің ілгерілемелі | |4-8., бет.33-64 |
|және айналмалы қозғалысы. Жазық қозғалыс. | | |
|Элементар бұрыштық орын ауыстыру векторы. | | |
|Бұрыштық үдеу. Қатты дененің айналмалы | | |
|қозғалысының сызықтық және бұрыштық | | |
|жылдамдығының арасындағы векторлық байланыс. | | |
|Айналудың шапшаң (лездік) өсі. | | |
|Дәріс 3. Салыстырмалық принцпі. Инерция заңы. |1 |[8.1.3] § 10-13, бет. |
|Инерциалды санақ жүйесі. Салыстырмалық | |61-84 |
|принціпі. Галилей түрлендірулері. | |[8.1.5] Тарау. 7. §§|
|Жылдамдықтарды қосудың классикалық заңы. | |44-49., бет153-173 |
|Галилей түрлендірулерінің инварианттары. | | |
|Арнайы салыстырмалық теориясының постулаттары| | |
|(салыстырамалық принципі, жарық жылдамдығының | | |
|тұрақтылық принципі, кеңістік – уақыт | | |
|қасиеті). Қозғалыстағы дененің көлденең | | |
|өлшемінің қысқаруы. Лоренц түрлендірулері. | | |
|Жылдамдықтың түрлендірілуінің релятивістік | | |
|заңы. | | |
| Дәріс 4. Материалық нүкте динамикасы. |1 | |
|Табиғаттағы күштер мен өзара әсерлесулер. | | |
|Ілгерлемелі қозғалыс кезінде масса инерттік | | |
|өлшемі ретінде, оның тәжірибелік анықтамасы. | |[8.1.3], § §18-20, |
|Ньютон динамикасының заңдары. Импульс және | |бет.105-118 |
|оның денелердің өзара әекеттесуі кезінде | |[8.1.5] Тарау 2§§ |
|сақталуы. Релятивистік бөлшек массасының | |6-10, бет.34-44; |
|жылдамдыққа тәуелділігін анықтау сынақтары | |Тарау7, §§50-54, бет. |
|(тәжірибелері), тыныштық массасы.Импульс және | |173-187 |
|релятивистік бөлшек қозғалысының теңдеуі. | |[pic] § 21, |
|Материалық нүктелер жүйесінің динамикасы. | |бет.118-126 |
|Материалық нүктелер жүйесінің импульсі. Сыртқы| |[8.1.1] тарау. ІІІ §§|
|және ішкі күштер. Материалық нүктелер | |18-20, бет. 107-114 |
|жүйесінің импульсінің теңдеуі, массалар | | |
|центрі, оның қозғалысы. Оңашаланған | | |
|материалдық нүктелер жүйесі. Сыртқы күштер | | |
|моменттерінің бар болуы кезінде импульс | | |
|моменттерінің жеке проекцияларының сақталуы. | | |
|Реактивті қозғалыс. Мещерский теңдеуі мен | | |
|Циолковский формулалары. Ғарыштық ұшулардың | |[8.1.3] § §37-38, |
|болашақтары. | |бет.211-219 |
| | |[8.1.1] Тарау. ІІІ |
| | |§§ 21, бет.114-123 |
|Дәріс 5. Қатты дененің айналмалы қозғалысының |1 |[8.1.3] § §37-38, бет |
|динамикасы. Материалдық нүкте импульсінің | |.211-219 |
|моменті. Күш моменті. Материалдық нүкте үшін | |[8.1.1] Т. ІІІ §§ |
|моменттер теңдеуі. Оңашалған материалдық | |21, бет.114-123 |
|нүктелер жүйесінің импульс моментінің сақталу | | |
|заңы. Сыртқы күштер моментінің бар болуы | | |
|кезінде импульс моментінің проекциясының | | |
|сақталуы. | | |
|Дәріс 6. Жұмыс және энергия. Күштің элементар |1 |[8.1.3] §25, |
|жұмысы Қуат. Шекті жолдағы күш жұмысы. | |бет.132-148 |
|Потенциалды және потенциалды емес күштер. Күш | |[8.1.1] Т. 1Y §§ |
|өрісі. Өзара әрекеттесудің потенциалдық | |22-25, бет.123-143 |
|энергиясы. Толық энергия және тыныштық | | |
|энергиясы. Кинетикалық энергия. Энергияның | | |
|сақталу және өзгеру заңы. Сақталу заңдарының | | |
|кеңістік-уақыт қасиеттерімен байланысы. | | |
|Релятивистік бөлшектің кинетикалық энергиясы | | |
|мен импульсінің байланысы. Атом ядроларының | | |
|ыдырау және қосылу реакциялары. Байланыс | | |
|энергиясы. Массаның дефекті. Потенциялық | | |
|шұңқыр. Финиттік және финиттік емес | | |
|қозғалыстар шарты. | | |
|Дәріс 7. Инерция моменті. Қатты дененің |1 |[pic]§32, бет.173-177 |
|қозғалыс теңдеулері.Инерция тензоры туралы | |[8.1.1] Т. Y . §§ |
|түсінік. Инерция тензорының басты өстері, | |35-37, бет.182-199 |
|инерцияның басты моменттері жєне олардың | |[pic] §34-35, |
|физикалық мәні. Өске қатысты инерция моментін | |бет.179-198 |
|есептеу. Гюйгенс теоремасы. | |[8.1.1] Т. YII §§ |
|Қатты дененің жазықтыққ бетімен қозғалысы. | |49,50,51 бет.263-288 |
|Қозғалмайтын өс бойынша қатты дененің айналуы.| | |
|Айналмалы қозғалыс динамикасының негізгі | | |
|теңдеуі. Айналудың кинетикалық энергиясы. | | |
|Жазықтық бетімен қозғалыстың кинетикалық | | |
|энергиясы. Физикалық маятник. Максвелл | | |
|маятнигі. Гироскоп процессиясы. Гироскоптың | | |
|механикалық рөлі. | | |
|Дәріс 8. Үйкеліс күштері әсер ететін |1 | |
|қозғалыстар. Құрғақ және тұтқыр үйкеліс | | |
|күштері. Сырғанау үйкелісі және тыныштық | | |
|үйкеліс күші. Домалау үйкелісі. Үйкеліс | | |
|күштерінің жұмысы. Тұтқырлық күштері әсер | | |
|еткендегі шекті жылдамдық. Үйкеліс | | |
|кедергісінің техникадағы және транспорттағы | | |
|ролі. | | |
|Дәріс 9. Инерциалды емес (неинерциальные) |1 |[pic]§ 27-30, 153 – |
|санақ жүйесі. Инерциалды емес санақ | |140 бет. |
|жүйелерінің анықтамалары. Инерция күші. | |[8.1.1] ІХ тарау, §§|
|Ілгерлемелі қозғалыстағы инерция күші үшін | |63-72, 333 – 379 бет.|
|өрнек. Салмақсыздық. Гравитациялық және | | |
|инерттік массалар. Эквиваленттілік принціпі. | | |
|Кориолис үдеуі. Инерция күшінің жерде пайда | | |
|болуы (проявление) инерциалдық емес санақ | | |
|жүйелерінде сақталу заңдары. | | |
|Қызыл ығысу. Айналма қозғалыстағы инерциалы | | |
|емес санақ жүйелері. Центрден тепкіш және | | |
|Кориолис инерциялық күштері. Жермен | | |
|байланыстырылған санақ жүйесі.Жер бетіндегі | | |
|инерциялық күш әсерлері. Фуко маятнигі. | | |
|И.е.с.ж. сақталу заңдары. | | |
|Дәріс 10. Тартылыс өрісіндегі қозғалыс. |1 |[pic] § 43-45, 235 – |
|Ньютонның бүкіл әлемдік тартылыс заңы. Шар | |253 бет. |
|формалы дененің гравитациялық энергиясы | |[8.1.1] VІІІ тарау, |
|Планеталар мен кометалардың қозғалыстарының | |§ 55-57, 187 – 195 |
|негізгі заңдары. Гравитациялық радиус. Жасанды| |бет. |
|жер серіктерінің қозғалысы. Ғарыштық | | |
|жылдамдықтар. Екі дене проблемасы. Келтірілген| | |
|масса. | | |
|Дәріс 11. Соқтығысулар. Соқтығысу ұғымының |1 |[pic]§ 39-42, 219 – |
|анықтамасы. Соқтығысулар кезіндегі сақталу | |230 бет. |
|заңдары. Диаграмма көмегімен қақтығысулар | |[8.1.1] ІV тарау, § |
|процесін (көрсету) кескіндеу. Серпімді және | |26-28, 148 – 159 бет.|
|серпімсіз соқтығысулар. Соқтығысулар кезінде | | |
|энергияның берілуі. | | |
|Массалық центр жүйесі. Нейтрондар қозғалысының| | |
|серпімді соқтығыс әсерінен баяулауы. | | |
|Элементар бөлшектердің соқтығысы және ыдырауы.| | |
|Комптон – эффект. | | |
|Дәріс 12. Тұтас орта механикасының |1 |[8.1.5] ІІ тарау § |
|элементтері. Тұтас орта түсінігі. Тұтас орта | |12, 47 – 51 бет. |
|деформациясы. Серпімді және қалдық | |[8.1.1] Х тарау, §§ |
|(остаточная) деформациялар. Бір өсті созылу | |73-80, 379 – 408 бет.|
|және сығылу. Ығысу, иілу (изгиб), бұралу. | | |
|Деформацияның сандық сипатталуы Гук заңы, Юнг | | |
|модулі, Пуассон коэффиценті. Беріктілік, | | |
|морттық, қалдық деформация. Серпімді | | |
|деформация энергиясы. | | |
|Дәріс 13. Сұйықтар мен газдар қасиеттері. |1 |[pic]VІІІ тарау, § |
|Гидростатика заңдары. Сұйықтармен газдарды | |54-60, 209 – 215 бет. |
|өрістер көмегімен сипаттау. Идеал сұйықтардың | |[8.1.7] ХІІ тарау, §§|
|ағысы үшін Эйлер теңдеуі. Сұйықтың стационар | |89-94, 440 – 467 бет.|
|ағысы. Тоқ түтігі, үзіліссіздік теңдеуі. | |[8.1.1] ХІІ тарау, §§|
|Ағынның толық энергиясы. Бернулли заңы. | |96-101, 471 – 491 бет.|
|Динамикалық қысым. Сығылу критериі. Сұйықтың | | |
|түтік бойымен ағысы. | |[8.1.5] VІ тарау, |
|Сұйықтың тұтқырлығы. Ламинарлық және | |§§ 42,43, 140 – 153 |
|турбуленттік ағыстар. Рейнольдс саны. Пуазейль| |бет. |
|заңы. Сұйықпен және газбен денелердің | | |
|обтекениесі. Шекаралық қабат. Ағын үзілісі | | |
|және құйынның пайда болуы. Маңдайлық кедергі | | |
|мен көтеру күші. Жуковский жұмыстары. | | |
|Магнус эффекті. Сығылу импульсінің газда | | |
|таралуы. Соққы толқындар. Дыбыстан жылдам | | |
|қозғалатын денелердің орағыта ағылуы. Лаваль | | |
|соплосы, әсердің кері айналу заңы. | | |
| Дәріс 14. Гармониялық тербелістердің |1 |[pic]§ 50,51, 277 – |
|кинематикасы. Гармониялық тербелістер мен оның| |291 бет. |
|комплекстік формасы. Гармонялық тербелістерді | |[8.1.1] VІІ тарау, |
|қосу.Соғу. Өзіндік тербелістер, кинематикалық | |§§ 39-41, 204 – 213 |
|сиапттамалар. Тербеліс энергиясы. | |бет. |
|Өшетін тербелістер. Өшудің логарифмдік | |[pic]§ 52, 291 – 297 |
|декременті. Еріксіз тербелістер. Ауыспалы | |бет. |
|режим. Амплитудалық – жиіліктік сипаттамалар. | |[pic]] § 53, 296 – |
|Құндылық. Фазалық – жиіліктік сипаттама. | |304 бет. |
|Жүйеге гармониялық емес периодтты жєне | |[pic]§ 54, 304 – 311 |
|периодтты емес күштің әсерін сипаттау. | |бет. |
|Автотербеліс. Автотербеліс және параметрлік | | |
|тербелістер. Релаксациялық тербелістер. | | |
|Еркіндіктің көптеген дәрежелік жүйелері. | | |
|Байланысқан жүйелер тербелісі. Нормальді | | |
|тербелістер. Бейсызықты тербелістер туралы | | |
|ұғым. | | |
| | | |
|Дәріс 15. Көлденең және қума толқындар. |1 |[8.1.7.] ХІV тарау, §§|
|Амплитуда, фаза, толқынның таралу жылдамдығы. | |93-99, 274 – 292 бет. |
|Толқын теңдеуі. Жүгірген толқында ығысу мен | |[8.1.1] Х тарау, §§ |
|деформацияның таралуы. Энергия ағысы. Энергия | |81-95, 408 – 429 бет.|
|ағынының тығыздық векторы. Толқынның | |[8.1.7] ХІV тарау, §§ |
|интерференциясы мен дифракциясы. Тұрғын | |101-103, 292 – 300 |
|толқындар. | |бет. |
|Акустика элементі.Дыбыс табиғаты. Дыбыс | |[8.1.1] Х тарау, §§ |
|биіктігі. Дыбыс қысымы. Дыбыстың толқын | |81-85, 408 – 429 бет.|
|энергиясы. Дыбыс жылдамдығы мен оның өлшемі. | | |
|Дыбыс көзі. Ультрадыбыс. Резонаторлар. Доплер | | |
|эффектісі. | | |
|Үлкен амплитудалы толқындар мен бейсызық | | |
|акустика туралы түсініктер. Тұйық көлемдегі | | |
|дыбыс толқындары. Резонаторлар. Доплер | | |
|эффектісі. | | |
| |
|Лабораториялық сабақтар |
|ЗС1. Кіріспе. Тәжірибелер нәтижелерін |1 |[8.1.5] , 2 – 19 бет |
|математикалық өңдеу. Қателіктер теориясының | | |
|элементтері. | | |
|ЗС 2. Дұрыс геоматриялық формадағы денелер |1 |[[8.1.5] , 2 – 19 |
|тығыздығын анықтау. | |бет. |
|ЗС 3. Обербек маятнигінде айналмалы қозғалыс |1 |[8.1.5], 54 – 72 бет |
|заңдарын оқу. | | |
|[ЗС 4. 3 лабораториялық жұмысты аяқтау. |1 |[8.1.5], 54 – 72 бет |
|ЗС 5. Дискінің инерция моментін анықтау. |1 |[8.1.5] 78 - 81 |
|ЗС 6. 5 лабораториялық жұмысты аяқтау. |1 |[8.1.5] 78 - 8] |
|ЗС 7. Виртуальды лабораториялық жұмыс. Атвуд |1 | |
|машинасының көмегімен қозғылыс заңдылығын | | |
|зерттеу. | | |
|ЗС 8. Тербелмелі қозғалыс заңдарын зерттеу. |1 |[8.1.5] 4 – 10 бет |
|ЗС 9. Тербелмелі қозғалыс заңдарын зерттеу. |1 |[8.1.5] 4 – 10 бет |
|Жұмысты жалғастыру. | | |
|ЗС 10. Газда дыбыс жылдамдығын және дыбыс |1 |[8.1.5], 43 – 51 |
|толқынының ұзындығын акустикалық резонанс | | |
|әдісімен анықтау. | | |
|ЗС 11. Газда дыбыс жылдамдығын және дыбыс |1 |[8.1.5], 43 – 51 |
|толқынының ұзындығын акустикалық резонанс | | |
|әдісімен анықтау. Жұмысты жалғастыру. | | |
|ЗС 12. Стокс әдісі бойынша сұйықтың |1 | |
|тұтқырлығын анықтау. | | |
|ЗС 13. Стокс әдісі бойынша сұйықтың |1 |[8.1.5], 31-42 бет |
|тұтқырлығын анықтау | | |
|ЗС 14. Серпімділік модулін акустикалық әдіспен| |[8.1.5], 31-42 бет |
|анықтау. | | |
|ЗС 15. Серпімділік модулін акустикалық әдіспен|1 | |
|анықтау. | | |
| |
|Машықтану сабақтары |
|МС 1. Физикалық шамалар, негізгі өлшем |2 |[8.1.6] §1, бет. 3-5 |
|бірліктер. Векторлармен амалдар. | | |
|МС 2. Қатты дене мен материалдық нүктенің |2 |Мына типті есептерді |
|ілгерлемелі қозғалысының кинематикасы. | |шығару: [8.1.6] 1,2; |
| | |1,4; 1,12; 1,21; 1,34;|
|МС 3. Айналмалы қозғалыс кинематикасы. |2 |Мына типтегі есепті |
| | |шығару: [8.1.6] 1,41 –|
| | |1,47. |
|МС 4. Қатты дененің ілгерлемелі қозғалысының |2 |Мына типті есептерді |
|динамикасы. | |шығару: [8.1.6] 1,48 |
| | |–1,53 |
|МС 5. Қатты дененің айналмалы қозғалысының |2 |Мына типті есептерді |
|динамикасы. | |шығару: [8.1.6] 1,54– |
| | |1,57 |
|МС 6. Механикада сақталу заңдары. |2 |Мына типті есептерді |
| | |шығару: [8.1.6] 1,112 |
| | |– 1,214 |
|МС 7. Жұмыс және энергия. Механикада сақталу |2 |Мына типті есептерді |
|заңдары. | |шығару: [8.1.6] 1,80; |
| | |1,100; |
|МС 8. Денелердің инерция моменттерін есептеу.|2 |[8.1.6] 1,112-; 1,214;|
|Айналмалы қозғалыс динамикасының негізгі | | |
|теңдеуі. | | |
|МС 9. Инерциалды емес санақ жүйесі. |2 |Мына типті есептерді |
| | |шығару [8.1.6] 1,127 –|
| | |1,138 бет. |
|МС 10. Тартылыс өрісіндегі қозғалыс. |2 |Мына типті есептерід |
|Механикада сақталу заңдары. | |шығару: [8.1.6] 1,197;|
| | |1,203; 1,211; 1,214; |
| | |1,225 |
|МС 11. Соқтығысулар кезіндегі сақталу |2 |Мына типті есепті |
|заңдары. Серпімді және серпімсіз соқтығысулар | |шығару: [8.1.6] |
| | |1,312-1,336 |
|МС 12. Серпімді деформациялар. Гук заңы. Юнг |2 |Мына типті есепті |
|модулі. | |шығару: [8.1.6] |
| | |1,312-1,336 |
|МС 13. Газдар мен сұйықтар қасиеттері. |2 |Мына типті емептерді |
| | |шығару: [8.1.6] 1,337 |
| | |– 1,362 |
|МС 14. Өшпейтін еркін тербелістер. |2 |Мына типті есепті |
|Өшетін тербелістер. | |шығару: [8.1.6] 1,234 |
| | |– 1,277 |
| | |Мына типті есепті |
| | |шығару: [8.1.6] 4,70 –|
| | |4,81 |
|МС 15. Механикалық толқындар. Акустика. |2 |Мына типті есепті |
| | |шығару: [8.1.6] 4,1 – |
| | |4,49 |
5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ
5.1 Оқиғаларды уақытқа байланысты реттеу. Себептілік принципі. Периодты
принциптер. Уақытты өлшеу. Сағаттарды синхронизациялау принциптері.
5.2 Көкжиекке бұрыш жасай лақтырылған дене қозғалысы.
5.3Денелердің қашықтан әсерлесуі, әсер өрісі және әсердің таралу
жылдамдығы.
5.4 Потенциалдық өрісте дененің қозғалысы.
5.5 Механика есептеріндегі үйкеліс күштері.
5.6 Планеталар мен кометалар қозғалыстарының негізгі заңдары.
5.7 Элементар бөлшектердің соқтығысы және ыдырауы. Комптон-эффект.
5.8 Соққы толқындар.
5.9 Лаваль соплосы, әсердің кері айналу заңы.
5.10 Көп еркіндік дәрежесі бар жүйенің тербелістері.
5.11 Бейсызық акустика элементтері.
6 ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
3 кесте - Пәннің оқу-әдістемелік картасы
| |Көрнектілік |Өздік оқуға |Бақыл|
| |құралдар, ОТҚ, |арналған сұрақтар|ау |
|Тақырыптар |плакаттар, | |форма|
| |зертханалық | |сы |
| |стендтер | | |
|Дәріс |Машықтану |Зертханалық | | | |
|сабақтары |сабағы |сабақтар | | | |
|1 |2 |3 |4 |5 |6 |
|Дәріс1. |МС1. |ЗС1. |Плакаттар: |Физикалық зерттеу| |
|Кіріспе. |Физикалық |Кіріспе. |Соотношения между|лердің әдістері. | |
|Физикалық |шамалар, |Тәжірибелер |единицами |Физи каның басқа | |
|зерттеу |негізгі |нәтижелерін |физ.величин. |ғылым дармен | |
|объектілері. |өлшем |математикалы|Размерности |байланысы. | |
|Физикалық |бірліктер. |қ өңдеу. |механических |Векторлық алгебра| |
|ұғымдар, |Векторларме|Қателік тер |величин. |элементтері. | |
|физикалық |н амалдар. |теориясының |К/ф и д/ф: |Вектор лардың | |
|шамалар, | |элементтері.|Приемы измереий. |скалярлық және | |
|Кеңістік – | | | |векторлық | |
|уақыт. | | | |көбейтіндісі. | |
| | | | |Механикадағы | |
| | | | |модельер. | |
|Дәріс 2. |МС 2. |ЗС 2. |Плакаттар: |Мат.нүктенің | |
|Материалық |Қатты дене |Дұрыс |Аксиомы и законы |қозғалысын | |
|нүктенің және|мен |геоматриялық|движения |сипаттау | |
|қатты дене |материалдық|формадағы |Дифференциальные |әдістері. | |
|кинематикасы |нүктенің |денелер |уравнения | | |
| |ілгерлемелі|тығыздығын |движения точки. | | |
| |қозғалысыны|анықтау. |К/ф и д/ф: | | |
| |ң | |Кинематика | | |
| |кинематикас| |твердого тела. | | |
| |ы. | | | | |
|Дәріс3. |МС3. |ЗС 3. | |Жарық сәулесінің | |
|Салыстырмалық|Айналмалы |Обербек | |жылдамдығын | |
|принцпі. |қозғалыс |маятнигінде | |тәжірибе арқылы | |
| |кинематикас|айналмалы | |анықтау. | |
| |ы. |қозғалыс | |Сағаттарды | |
| | |заңдарын | |синхронизациялау,| |
| | |оқу. | |бірмезгілділіктің| |
| | | | |салыстырмалылығы.| |
|Дәріс4. |МС 4. |ЗС 4. |К/ф и д/ф: |Масса мен энергия| |
|Материалдық |Қатты |3 лаб. |Реактивное |арасындағы | |
|нүкте |дененің |жұмысты |движение. |байланыс | |
|динамикасы. |ілгерлемелі|аяқтау. | | | |
| |қозғалысыны| | | | |
| |ң | | | | |
| |динамикасы.| | | | |
| | | | | | |
|Дәріс5. |МС 5. |ЗС 5. |Плакаттар: |Массаны тәжірибе | |
|Қатты дененің|Қатты |Дискінің |Вращение тела |жүзінде анықтау. | |
|айналмалы |дененің |инерция |вокруг |Импульстің, | |
|қозғалысының |айналмалы |моментін |неподвижной оси. |импульс | |
|динамикасы. |қозғалысыны|анықтау. |Вращательное |моментінің | |
| |ң | |движение твердого|жекеленген | |
| |динамикасы.| |тела. |проекцияларының | |
| | | | |сақталу заңы. | |
|Дәріс 6. |МС6. |ЗС 6. |Плакаттар: |Финиттік және | |
|Жұмыс және |Механикада |5 лаб. |Работа силы. |финиттік емес | |
|энергия. |сақталу |жұмысты |Мощность силы. |қозғалыстар | |
| |заңдары. |аяқтау. |Теорема о |щарттары | |
| | | |кинетической | | |
| | | |энергии.. | | |
| | | |К/ф и д/ф: | | |
| | | |Работа и энергия.| | |
|Дәріс 7. |МС 7. |ЗС7. |Плакаттар:Момент |Нутация. | |
|Инерция |Жұмыс және |Виртуальды |количества |Гироскоптар. | |
|моменті. |энергия. |лаб. жұмыс. |движения точки. | | |
|Қатты дененің|Механикада |Атвуд |Теоремы о | | |
|қозғалыс |сақталу |машинасының |коичестве | | |
|теңдеулері. |заңдары. |көмегімен |движения. | | |
| | |қозғылыс |Количество | | |
| | |заңдылығын |движения и | | |
| | |зерттеу. |импульс силы. | | |
| | | |Центр масс. | | |
| | | |Прецессия | | |
| | | |гироскопа. | | |
| | | |К/ф и д/ф: | | |
| | | |Гироскоп и его | | |
| | | |применение | | |
|Дәріс 8. |МС8. |ЗС8. |К/ф и д/ф: |Тұтқырлық күштері| |
|Үйкеліс |Денелердің |Тербелмелі |Силы сухого |әсер еткендегі | |
|күштері әсер |инерция |қозғалыс |трения. |шекті жылдамдық. | |
|ететін |моменттерін|заңдарын | | | |
|қозғалыстар. |есептеу. |зерттеу. | | | |
| |Айналмалы | | | | |
| |ќозѓалыс | | | | |
| |динамикасын| | | | |
| |ыњ негізгі | | | | |
| |теңдеуі. | | | | |
|Дәріс 9. |МС9. |ЗС9. |К/ф и д/ф: |Инерциялы емес | |
|Инерциалды |Инерциалды |Тербелмелі |Силы инерции при |санақ жүйесінің | |
|емес жүйелер.|емес санақ |қозғалыс |вращательном |жалпы | |
| |жүйесі. |заңдарын |движении. |қозғалыстардағы | |
| | |зерттеу. | |инрециялық | |
| | |Жұмысты | |күштер. | |
| | |жалғастыру. | | | |
|Дәріс10. |МС10. |ЗС 10. |К/ф и д/ф: |Екі дене | |
|Гравитациялық|Тартылыс |Газда дыбыс |Гравитационное |проблемасы. | |
|өрістегі |өрісіндегі |жылдамдығын |поле. | | |
|қозғалыс. |қозғалыс. |және дыбыс |Движение в | | |
| |Механикада |толқынының |гравитационном | | |
| |сақталу |ұзындығын |поле. | | |
| |заңдары. |акустикалық | | | |
| | |резонанс | | | |
| | |әдісімен | | | |
| | |анықтау. | | | |
|Дәріс11. |МС11. |ЗС 11. |Плакаттар: |Элементар | |
|Соқтығысулар.|Соқтығысула|Газда дыбыс |Центр удара. |бөлшектердің | |
| |р кезіндегі|жылдамдығын |К/ф и д/ф: |соқтығысы және | |
| |сақталу |және дыбыс |Удар двух тел . |ыдырауы. | |
| |заңдары. |толқынының |Удар. | | |
| |Серпімді |зұындығын | | | |
| |және |акустикалық | | | |
| |серпімсіз |резонанс | | | |
| |соқтығысула|әдісімен | | | |
| |р |анықтау. | | | |
| | |Жұмысты | | | |
| | |жалғастыру. | | | |
|Дәріс 12. |МС 12. |МС 12. | |Бір осьті созу | |
|Тұтас орта |Серпімді |Серпімді | |және сығу. | |
|механикасының|деформациял|деформацияла| | | |
|элементтері. |ар. Гук |рГук заңы. | | | |
| |заңы. Юнг |Юнг модулі. | | | |
| |модулі. | | | | |
|Дәріс 13. |МС 13. |МС 13. | |Лаваль соплосы;, | |
|Сұйықтар мен |Газдар мен |Газдар мен | |әсердің кері | |
|газдардың |сұйықтар |сұйықтар | |айналу заңы. | |
|гидростатика |қасиеттері.|қасиеттері. | | | |
|заңдары. | | | | | |
|Дәріс14. |МС14. |МС14. |Плакаттар: |Бейсызық | |
|Гармониялық |Өшпейтін |Өшпейтін |Некоторые типы |тербелістер. | |
|тербелістерді|еркін |еркін |колебаний. | | |
|ң |тербелістер|тербелістер.|Сложение | | |
|кинематикасы.|. |Өшетін |гармонических | | |
| |Өшетін |тербелістер.|колебаний | | |
| |тербелістер| |одинаковонго | | |
| |. | |направления. | | |
| | | |Маятники. | | |
| | | |К/ф и д/ф: | | |
| | | |Мат. и | | |
| | | |физ.маятники. | | |
| | | |Затухающие | | |
| | | |колебания. | | |
|Дәріс 15. |МС 15. |МС 15. |Д/ф: |Үлкент | |
|Көлденең және|Механикалық|Механикалық |Физическая |амплитудалы | |
|бойлық |толқындар. |толқындар. |акустика. |толқындар және | |
|толқындар |Акустика. |Акустика. | |бейсызық акустика| |
| | | | |туралы | |
| | | | |түсініктер. | |
7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ОҚУЛЫҚПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ
7 кесте - Оқу-әдістемелік оқулықпен қамтамасыз етілу картасы
|Оқулықтар, |саны |Студенттер |Қамтылу |
|оқу-әдістемелік құралдар | |саны |пайызы |
|аттары | | | |
|1 |2 |3 |4 |
|1.Абдуллаев Ж. Физика курсы.-А.1994 |30 |5 |100% |
|2.Т.И.Трофимова «Курс физики», М., 1999 |190 |5 |100% |
|4. Қойшыбаев Н., Шарықбаев А. Физика: |25 |5 |100% |
|Механика. Молекулалық физика және жылу. | | | |
|Т.1-А.., 2001 | | | |
|5.Қожанов Т.С., Рысменде С.С. Физика курсы. 1 |30 |5 |100% |
|том: Механика. Молекулалық физика. | | | |
|Термодинамика.-А., 2001 | | | |
|6. Яворский Б.М. Основы физики. Учеб. В 2-х т.|5 |5 |100% |
|Т.1: Механика. Молекулярная физика. | | | |
|Электродинамика-М., 2000 | | | |
|7. т.2 Колебания и волны. Квантовая физика. |5 | | |
|Физика ядра и элементарнықх частиц. М., 2000 | | | |
|8. Савельев И.В. Курс общей физики. Т.1 |263 |5 |100% |
|.-М.,1987 | | | |
|Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының |5 |5 |100% |
|есептер жинағы Алматы, Мектеп, 1974 ж. | | | |
|6 Жумагулов А.Ж., Естекбаев М.Қ., Тұрысбекова |20 |5 |100% |
|Б.Ш., Паримбеков З.А. Физика лабораториялық | | | |
|практикум. Семей,1 995 ж. | | | |
|Сивухин Д.В. Общий курс физики. М, Наука, |20 |5 |100% |
|1977-1986 г. | | | |
|Естекбаев М.Қ., Жумагулов А.Ж. МЕханика. |25 |5 |100% |
|Методикалық нұсқау, Семей 1990 ж. | | | |
8. ОҚУЛЫҚТАР
8.1 Негізгі оқулықтар
8.1.1 Матвеев А.Н. Механика и теория относительности.-М.: Высшая школа,
1986-320с.
8.1.2 Иродов И.Е. Механика. Основные законы.-М.:Лаборатория Базовых
Знаний, 2002.-312с.
8.1.3 Савельев И.В. Жалпы физика курсы I, II. Алматы Мектеп 77ж.(аударма)
8.1.4 Сивухин Д.В. Общий курс физики. М, Наука, 1977-1986 г.
8.2.5 Детлаф А.А., Яворский Б.М. Курс физики, М, Высшая школа, 1989 г.
8.1.6 Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы Алматы,
Мектеп, 1974 ж.
8.1.7 Абдуллаев Ж. Жалпы физика курсы, Ана тілі, 1991 ж.
8.1.8 Естекбаев М.Қ., Жумагулов А.Ж. МЕханика. Методикалық нұсқау, Семей
1990 ж.
9. Жумагулов А.Ж., Естекбаев М.Қ., Тұрысбекова Б.Ш., Паримбеков З.А.
Физика лабораториялық практикум. Семей,1 995 ж.
10. Естекбаев М.Қ., Жумагулов А.Ж.. Тербелістер мен толқындар, Семей,
1991
8.1.11 Трофимова Т.И. Курс физики. М, Высшая школа, 1981-1999 г.
8.2. Қосымша
8.2.1. Дж. Орир Физика в 2-х томах ., Москва, Мир, 1981 г.
8.2.2. Берклеевский курс физики 1-6 томы, Москва, Наука, 1971 – 1978.
8.2.3. Чертов А.Г., Воробьев А.А. Задачи по физики. М. Высшая школа, 1988
г.
4. Мелешина А.М. Учебное пособие для самостоятельного обучения решения
задач по физики в вузе, Воронеж, ВГУ, 1968 г.
5. Физический практикум под редакцией Ивероновой В.И., М, Наука, 1968 г.
8.2.6 Беликов Б.С. Решение задач по физики, М, Высшая школа, 1986 г.