АЛМАТЫ ОБЛЫСЫ
                                КӨКСУ АУДАНЫ
       «№12 ОРТА МЕКТЕБІ ЖАНЫНДАҒЫ ИНТЕРНАТЫМЕН» МЕМЛЕКЕТТІК МЕКЕМЕСІ
                               ЖУМАН МЕРГЕНБЕК
                     Физика-информатика пәнінің мұғалімі

                                    [pic]









Сыныбы: 8
Сабақ тақырыбы: §39.  Меншікті кедергі
                  §40. Электр кедергісінің температураға тәуелділігі.  Асқан
                       өткізгіштік

Сабақтың мақсаты:
   1.  Білімділік.  Меншікті  кедергі,  электр  кедергісінің  температураға
тәуелділігі, асқан өткізгіштік туралы оқушыларға  алғашқы  түсініктер  беру,
жаңа білімді қалыптастыру.
   2. Дамытушылық. Оқушылардың табиғат танушылығын, табиғатқа қызығушылығын
арттыру, логикалық ойлау қабілеттерін дамыту.
   3.    Тәрбиелік.     Оқушыларды     сүйіспеншілікке,     мейірімділікке,
адамгершілікке, еңбекшілдікке, ізденімпаздаққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Жаңа сабақ
Сабақтың  әдісі:  Түсіндіру,  сұрақ-жауап  және  формула   бойынша   есептер
шығарту.
Көрнекіліктер: Физика мен астрономиядан тестік  тапсырмалар  жинағы,  физика
есептерінің жинағы.
Құрал-жабдықтар: Вольтметр, амперметр,  кедергі,  айырып-қосқыш,  тоқ  көзі,
өткізгіш сымдар.
Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру.
   Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу, сабаққа даярлау
   2. Үй тапсырмасын сұрау.
   18-жаттығу есептерін тақтада орындату (138-139 беттер).

Жаңа сабақ

                               1- тірек сызба




















                               2- тірек сызба




















                               3- тірек сызба






















Сабақты қорыту:  Ұзындығы 3,5 м, қимасы 0,70мм2 фехраль сымның кедергісі
5,47 Ом. Фехральдің меншікті кедергісі неге тең?






  т/к: [pic]-?


Үйге тапсырма: §39-§40 оқу, 19-жаттығудың есептерін шығару.

Бағалау: Оқушыларды бағалап, журналға, күнделікке баға қою.
-----------------------
   Көптеген  тәжірибелердің  негізінде  тұрақты  температурады  өткізгіштің
кедергісі  оның    ұзындығына   тура   пропорционал,    көлденең   қимасының
ауд؀ࠂࢴࢶࣖढतदनशऺॊौॎॐ॰ॲॴॶॸॺঞঠ੐ੲ췝닀анына кері пропорционал және оның  жасалған
материалына тәуелді болатынын тағайындады.

  Өткізгіштің кедергісі оның көлденең қимасының ауданына кері пропорционал,
                                 яғни [pic]

     Өткізгіштің кедергісі оның ұзындығына тура пропорционал, яғни [pic]

                                    [pic]

        Өткізгіштің кедергісі оның материалына байланысты, яғни [pic]

   Өткізгіштің материалын сипаттайтын шаманы меншікті кедергі  деп  атайды.
Меншікті кедергіні [pic] әрпімен белгілейді.

       Халықаралық жүйеде (SI) меншікті кедергінің өлшем бірлігі Ом.м

      Ұзындығы 1 м, көлденең қимасының ауданы 1 м2 болатын белгілі бір
              материалдан жасалған өткізгіштің кедергісіне тең.

                                    [pic]

   Қимасының ауданы 1 м2 өткізгіштер болмайтындықтан, меншікті кедергіні SI
жүйесінен тысбірлікпен өрнектейді: Ом.мм2/м [pic]

              Өткізгіш кедергісінің температураға тәуелділігі:
                                    [pic]

                                    [pic]

   Өткізгіштің температуралық коэффициентінің SI жүйесіндегі өлшем бірлігі
                                     К-1

[pic]-Кдергінің
температуралық
коэффициенті

   Көптеген  тәжірибелер  барлық  металдар  үшін   [pic]екенін   көрсетеді.
Химиялық таза металдар үшін [pic]

Берілгені:
L=3.5 м
S=0.70мм2 =
 0,70. 10-6м2
R=5.47 Ом

Шешуі:
[pic]Ом.м[pic]Ом.м
                                                           Жауабы: [pic]Ом.м