Мақал-мәтелдер | Туыс-туған, көрші-қолаң

Ағайынның аты озғанша,
Ауылдастың тайы озсын.

Итің жақсы болса — ырысың,
Көршің жақсы болса — тынысың.

Ағайының бай болса,
Асағаның май болар.

Алыстағы ағайыннан,
Алдыңдағы көрші артық.

Ағайын бірде араз, бірдетату.

Әйелінен сескенген
Ауылдасына шай іш демейді.

Орынсыз мақтау
Орға жығады.

Үйірінен айрылған айғыр
Ат болады,
Көңілді қалдырған ағайын
Жат болады.

Атың жақсы болса — қанатың,
Ағайын жақсы болса — санатың.

Қонағы бар үй қоңырсып тұрады,
Қонағы жоқ үй бозымсып тұрады.
Құдаң құрдасыңдай болсын,
Құдағайың сырласыңдай болсын.

Аға алдында пейіліңді көрсет,
Іні алдында мейіріңді көрсет.

Үйдің жылы-суығын,
Қыс түскенде білерсің.
Ағайынның алыс-жақынын
Іс түскенде білерсің.

Жайды білмеген жақыннан,
Жайды білген жат артық.

Асыл аға, алғыр іні.

Сыйлы қонақ босағада отырмайды.

Туысы бірдің — уысы бір.

Аға — алғанша,
Жеңге — жегенше.

Жақынның жаманын мақтама,
Көршіңнің ала жібін аттама.

Құдаңның түйесін сұра,
Қорық қанынан биесін берер.

Қонымды киіміңді өзің ки,
Айналып қарасын көргендер,
Тәтті тамағыңды қонағыңа бер,
Айта жүрсін жегендер.

Бір тойда екі жар жоқ.

Қонақ келсе — құт,
Қарақшы келсе — жұт.

Иесіз үйдің оты жанбайды.
Қонақ қазанға бір қарайды,
Қожасының қабағына екі қарайды.

Сараңның салғанын қазаны жейді,
Қалғанын қонағы жейді.

Алыстағы ағайыннан,
Ауылы бірге көрші артық.

Өзі қонақ болып көрмеген,
Қонақты сыйлай да білмейді.

Ауыздың қайда екенін қол біледі,
Ауылдың қайда екенін жол біледі.

Қойыннан төгілген— қонышқа.

Ағайынның аразы болса да,
Азары болмайды.

Отты үрлей берсең, өшіресің,
Көршіні күндей берсең, көшіресің.

Бедері жоқ қамқадан,
Бек тоқыған бөз жақсы,
Бейкемі жоқ туғаннан
Бек сөйлескен сөз жақсы.

Көңіл кең болса,
Үйдің тарлығы білінбес.

Әділ айтсаң,
Ағайынға жақпайсың,
Әзіл айтсаң,
Маңайыңа жақпайсың.

Ағайын бір өліде,
Бір тіріде керек.

Тұзсыз тамақ піссе де,
Тұздықсыз тамақ піспейді.

Жақсы да болса — өз үйім,
Жаман да болса — өз үйім,
Кең сарайдай боз үйім.

Күншіл сорлы көре алмай өледі,
Сараң сорлы бере алмай өледі.

Туысқан өкпеге тепсе де,
Өлімге қимайды.

Сыйласайық,
Сырласайық, сыбайлас!
Сыйлы көңіл,
Сыршыл көңіл мұңаймас.

Тойлы ауылда тойлап тоймаған,
Ойнап тояды.

Құм үстінде ине сабақтама,
Түсіп кетсе, табылмас.
Қонар үйді бір күнде адақтама
Қоналқы ертең табылмас.

Өз ауылымның түтіні түзу шықсын.

Үй болған соң,
Шыны-аяқ сылдырламай тұрмайды.

Қожасы жуас үйдің қонағы билейді.

Үйлері қоңыр екен деп,
Көп ауылдан кетпеңіз.
Үйі аппақ екен деп,
Оңаша үйге түспеңіз.

Сараңның асын сары ит ішсін.

Сұмырай келсе — су қат.
Ашаршылық келсе — ағайын жат.

Сараңның етін сасыған соң
Сары күшік жейді.

Тату үйдің
Табағы салдырламайды.

Күбі де май,
Күбінің түбі де май.

Мақал-мәтелдер: Туыс-туған, көрші-қолаң